Koken op de afdeling met cliënten. Dat is de visie op voeding die GGZ Westelijk Noord-Brabant (GGZ WNB) uitdraagt. De organisatie sloot zes jaar geleden de centrale keuken en kookt nu in de meeste gevallen vers op de afdeling. We spraken met Ron Laurentius, adviseur eten en drinken bij GGZ WNB, over het succesvolle traject dat hij met zijn organisatie heeft doorlopen en over de bijdrage die Huuskes hierin heeft geleverd.
“Eten en drinken zien wij als een onderdeel van de behandeling”, vertelt Ron. “Dit doen we vanuit de herstelondersteunende zorg, waarbij we cliënten zo veel als mogelijk betrekken bij het eten en drinken. Om de maaltijdbeleving, cliëntparticipatie en eigen regie te bevorderen zijn we overgestapt van een centrale keuken naar afdelingskeukens, waar cliënten zelf of onder begeleiding de maaltijden bereiden. Ook worden de inkopen samen met hen gedaan. Al deze activiteiten rondom de maaltijden zijn onderdeel van de dagbesteding en hebben als doel om cliënten langzaamaan te laten re-integreren in de maatschappij.’’
Op de foto: Ron Laurentius
De beste oplossing
Met veel kennis en ervaring op zak op het gebied van eten en drinken in de zorg ging Ron 9 jaar geleden aan de slag bij GGZ WNB. “Ik kwam hier met een doel”, blikt hij terug. “Mijn taak als coördinator voedingszaken was om cliënten meer te betrekken bij eten en drinken. Dat was ook een wens vanuit de zorg en daar was ook al vooronderzoek naar geweest. Daarnaast moesten we gaan kijken of en hoe het proces rondom eten en drinken efficiënter kon worden ingericht. De centrale keuken was immers verouderd en we moesten ons houden aan een vastgesteld budget. Koken op de afdeling met cliënten was daarom in meerdere opzichten de beste oplossing voor onze organisatie.”
Stapsgewijs opgestart
Na een uitgebreide inventarisatie startte GGZ WNB in 2015 met de transitie naar kleinschalig koken. “Vanaf toen zijn we de centrale keuken in gedeeltes gaan ontmantelen en hebben we het koken op de afdeling stapsgewijs opgestart”, vertelt Ron. “Dit kon natuurlijk niet direct op iedere locatie en afdeling, omdat we niet overal over de benodigde faciliteiten beschikten. Daarom hebben we op diverse afdelingen de keukens verbouwd en opnieuw ingericht.”
Het is inmiddels 6 jaar geleden dat de centrale keuken bij GGZ WNB volledig ontmanteld is. De organisatie heeft in die tijd een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Zo vertelt Ron: “We koken nu in ruim 75 procent van de gevallen op de afdeling. Dat gebeurde zes jaar geleden incidenteel tot slechts 30 procent.”
Regie bij de cliënt
De visie op voeding van GGZ WNB is om door middel van duurzame, gezonde en lekkere voeding het herstel van cliënten te bevorderen, waarbij cliënten gestimuleerd worden om zoveel als mogelijk zelf de regie in handen te nemen. Zo zijn er locaties waar cliënten helpen met het bestellen van boodschappen en met het bereiden van maaltijden, maar zijn er ook locaties waar cliënten zelf – waar nodig onder begeleiding - de boodschappen doen en zelf de maaltijden bereiden.
“We hebben een buitenlocatie waar de focus ligt op re-integratie in de maatschappij”, vertelt Ron hierover. “Door cliënten stukje bij beetje meer regie over de warme maaltijd te geven, zorgen we dat zij zelfstandiger worden en na 2 jaar weer mee kunnen draaien in de maatschappij. We begeleiden hen bij het vers koken en later ook bij het doen van de boodschappen. Je ziet die mensen dan ook écht groeien. Dat is prachtig en dat is waar we het voor doen! Daarom werken onze medewerkers ook vol enthousiasme aan het koken op de afdeling met cliënten.”
borging is de sleutel
Ron is sinds kort een andere functie gaan vervullen binnen GGZ WNB. Hij is nu ‘adviseur eten en drinken’ en richt zich nu vooral op voedselveiligheid en borging van de voedingsvisie. “Borging is de sleutel tot succes”, vindt Ron. “De zorgmarkt van tegenwoordig heeft te maken met een gigantisch verloop van personeel. Dat merken wij ook. Daarom hebben wij in 2020 een hernieuwde voedingsvisie opgesteld waarin wij alle bevindingen van dit traject hebben meegenomen. Ook hebben we speciale e-learningmodules samengesteld. Hiermee stellen we nieuwe medewerkers in staat om direct te werk te gaan zoals wij dat als organisatie voor ogen hebben. Tevens kunnen we aan de hand van het visiedocument en de e-learningmodules afdelingen en locaties bijsturen op het gebied van kennis en werkprocessen. Zo houden we onze voedingsvisie en ons voedingsconcept in leven.”
Grip op kosten
Een van de grote voordelen van de transitie naar kleinschalig koken is het verkrijgen van meer grip op kosten, zo vindt Ron Laurentius. Naast optimalisatie van de maaltijdbeleving en cliëntparticipatie is ook dit financiële aspect van belang voor GGZ WNB. “Doordat er nu decentraal ingekocht en gekookt wordt, kunnen we per locatie en afdeling exact monitoren waar het geldt naartoe gaat”, vertelt Ron. “Vooral in de huidige tijd van inflatie is dit enorm van belang.”
Alle kleinschalige afdelingen van GGZ WNB maken gebruik van de bestelapp Eten & Zo van Huuskes. De handige app wordt ook wel gezien als een digitale kook-assistent en valt mede daarom zeer in de smaak bij de organisatie. “Onze medewerkers werken graag met Eten & Zo”, weet Ron. “Het is een ideale tool voor hen om samen met cliënten boodschappen te doen, maar ook om zelf hun budget in de gaten te houden. De afdelingen werken over het algemeen met een klein budget en kunnen dankzij de budgettool heel eenvoudig het budget monitoren.”
Voorbeeld van de budgettool in de Eten & Zo App
Een partner die meedenkt
In 2016 is Huuskes gestart als leverancier van eten en drinken bij GGZ WNB. “We waren toen volop bezig met het sluiten van de centrale keuken en zochten een partner die ons verder kon helpen”, aldus Ron. “Met het sluiten van de centrale keuken ging er ook veel kennis verloren uit de organisatie. Daarom is het fijn dat we aan Huuskes een partner hebben die meedenkt, flexibel is en advies geeft. In de hectische periode van verbouwen, aanpassen en omschakelen heeft Huuskes ons optimaal bijgestaan door vanaf de zijlijn objectief met ons mee te kijken en te denken.”
De locatie De Melanen van GGZ WNB is verouderd en daarom niet in staat om de transitie naar kleinschalig koken te maken. “Dankzij advies van Huuskes hebben we met een paar kleine- en efficiënte aanpassingen de maaltijdbeleving voor cliënten daar alsnog kunnen optimaliseren”, aldus Ron.